efali mükellefin ne demek?

Ef'ali Mükellefin

İslam hukukunda, mükellef (yani, dinen yükümlü olan) kişilerin davranışlarının hükümlerini ifade eden bir kavramdır. Bu davranışlar, yapılması veya yapılmaması gereken fiilleri kapsar ve her bir fiilin İslam hukukundaki yeri ve önemi farklıdır. Ef'ali mükellefin, bir Müslümanın hayatını düzenlemesinde önemli bir rehberdir.

Ef'ali mükellefin temel olarak 5 ana kategoriye ayrılır:

1. Farz: Kesin olarak yapılması emredilen fiillerdir. Yapılmaması durumunda günah sayılır ve ahirette cezası vardır. Örneğin, namaz, oruç, zekat ve hac gibi ibadetler farzdır. Farz kendi içinde Farz-ı Ayn ve Farz-ı Kifaye olarak ikiye ayrılır.
2. Vacip: Farz kadar kesin olmamakla birlikte, yapılması emredilen fiillerdir. Hanefi mezhebine göre farzdan sonraki en kuvvetli yükümlülüktür. Örneğin, vitir namazı ve bayram namazı vaciptir.
3. Sünnet: Peygamber Efendimiz'in (s.a.v.) yaptığı ve yapılmasını tavsiye ettiği fiillerdir. Yapılması sevaptır, terk edilmesi ise günah değildir ancak hoş karşılanmaz. Örneğin, sabah namazının sünneti ve dişleri misvakla temizlemek sünnettir. Sünnet de kendi içinde Sünnet-i Müekkede ve Sünnet-i Gayri Müekkede olarak ikiye ayrılır.
4. Mubah: Yapılması veya yapılmaması serbest olan fiillerdir. Ne sevap ne de günah getirir. Örneğin, helal yiyeceklerden yemek ve meşru işlerle uğraşmak mubahtır.
5. Haram: Kesin olarak yasaklanan fiillerdir. Yapılması durumunda günah sayılır ve ahirette cezası vardır. Örneğin, zina, hırsızlık, yalan söylemek ve içki içmek haramdır.

Bu beş kategori, bir Müslümanın davranışlarını değerlendirmesi ve doğru yolu bulması için önemli bir çerçeve sunar. Ef'ali mükellefinin bilinmesi, İslam'ın emir ve yasaklarına uygun bir yaşam sürmeye yardımcı olur.